Dược sĩ Nguyễn Thị Thu Tác giả: Dương Thị Thanh
Ung thư âm hộ: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị
Ẩn
]Ung thư âm hộ ở giai đoạn đầu thường rất khó nhận biết bời chúng không có triệu chứng cụ thể. Nếu không phát hiện sớm, ung thư có thể lan rộng sang các cơ quan khác tạo nên khối u thứ phát vô cùng nguy hiểm. Chính vì vậy, bạn nên nắm được các dấu hiệu, nguyên nhân cũng như phương pháp điều trị để bảo vệ sức khỏe cho bản thân mình.
I – Ung thư âm hộ là gì?
Ung thư âm hộ là ung thư nằm ở mặt ngoài của bộ phận sinh dục nữ. Đây là vùng da bao quanh âm đạp và niệu đạo, gồm có môi bé, môi lớn và âm vật.
Ung thư âm hộ khi ở giai đoạn đầu thường không có biểu hiện nào đặc trưng. Người bệnh có thể cảm thấy xuất huyết, ngứa ngáy và căng tức… Tuy nhiên, các dấu hiệu này thường dễ bị bỏ qua bởi giống với các bệnh nhiễm nấm, nhiễm khuẩn thông thường.
Bệnh này thường gặp ở những phụ nữ lớn tuổi, còn được gọi là tân sinh trong biểu mô âm hộ. Ung thư âm hộ bắt đầu với một vết loét, thường nằm ở phần môi lớn. Các vết loét này theo thời gian sẽ phát triển thành ung thư âm hộ.
Ung thư âm hộ thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi.
Ung thư âm hộ được phân thành 4 giai đoạn tiến triển:
– Giai đoạn 1: Khối u mới hình thành, kích thước còn nhỏ, chỉ khu trú ở âm hộ hoặc ở vùng da giữa hậu môn và cửa âm đạo.
– Giai đoạn 2: Khối u phát triển to hơn bao gồm cấu trúc ở gần đó như âm đạo, cửa niệu đạo, hậu môn.
– Giai đoạn 3: Các tế bào ung thư đã tấn công sang bạch bạch huyết.
– Giai đoạn 4: Đây là ung thư âm hộ giai đoạn cuối chúng đã lan sang nhiều bộ phận khác trên cơ thể.
II – 5 loại ung thư âm hộ thường gặp
Dưới đây là 5 loại ung thư âm hộ thường gặp:
1. Khối u ác tính âm hộ
Khối u ác tính âm hộ thường chiếm khoảng 2 đến 4$ các trường hợp bị ung thư âm hộ. Chúng phát triển trong lớp lót của âm hộ và các tế bào gọi là melanocytes. Đây là những tế bào sản xuất hắc tố được tìm thấy phổ biến ở da.
Khối u ác tính là 1 dạng của ung thư âm hộ.
Khối u ác tính âm hộ tuy không phổ biến nhưng chúng có thể phát triển thông qua việc tiếp xúc với bức xạ UV từ mặt trời. Loại ung thư này thường gặp ở những phụ nữ không còn kinh nguyệt sau thời gian mãn kinh. Các khối u ác tính có thể bắt đầu từ bất cứ vị trí nào trên âm hộ. Nhưng phổ biến hơn cả là môi âm hộ và âm vật.
2. Ung thư biểu mô tế bào vảy âm hộ
Đây là loại ung thư da phổ biến, chiếm khoảng 90% các ca ung thư âm hộ và được tìm thấy hầu hết ở môi âm hộ. Chúng bắt đầu trong những tế bào mỏng, phẳng, của bao phủ âm hộ.
Cũng có một số trường hợp ung thư biểu mô tế bào vảy âm hộ bắt đầu ở âm vật và tuyến Bartholin. Tuy nhiên, điều này tương đối hiếm gặp.
3. Sarcoma
Sarcoma cũng là một trong những loại ung thư âm hộ khá hiếm gặp. Chúng phát triển từ mô mềm như: Cơ, mỡ, dây thần kinh hoặc các mô dưới da khác.
4. Ung thư biểu mô tuyến
Ung thư biểu mô tuyến tương đối hiếm gặp, chúng phát triển từ các tế bào tuyến Bartholin sản xuất chất nhầy trong âm hộ và các tuyến mồ hôi âm đạo. Loại ung thư này thường được tìm thấy ở 2 bên cửa của âm đạo.
5. Ung thư biểu mô tế bào Basel
Ung thư biểu mô tế bào Basel hay còn được biết đến là ung thư biểu mô tế bào đáy.
Đây là loại ung thư âm hộ thường nằm trong các tế bào ở lớp dưới đáy của da. Một loại tế bào trong da tạo nên các tế bào mới khi tế bào cũ chết đi.
Ung thư biểu mô tế bào Basel xuất hiện ở dạng vết sưng hơi trong suốt trên da hoặc có thể ở một số dạng khác.
Ung thư này thường xảy ra ở những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như cổ, đầu. Đây cũng là lý do giải thích vì sau ung thư biểu mô tế bào Basel ở âm hộ hiếm gặp.
III – Nguyên nhân gây ung thư âm hộ
Nguyên nhân gây ung thư âm hộ hiện nay vẫn chưa được làm sáng tỏ. Tuy nhiên, cơ chế để bắt đầu hình thành nên các loại ung thư nói chung thì do một loại tế bào bất thường trong DNA của nó. Những đột biến này, kích thích sự phát triển của những tế bào, giúp chúng phân chia một cách nhanh chóng.
Các tế bào này không tuân theo bất cứ một quy luật phát triển và chết đi giống như những tế bào bình thường. Chúng cứ vậy nhân lên, tích tụ dần thành các khối u, lây lan sang những mô xung quanh, thậm chí có thể di căn sang các bộ phận khác trong cơ thể.
Ngoài ra, ung thư âm hộ cũng có thể hình thành do một số yếu tố dưới đây:
– Tổn thương tân sinh trong biểu mô âm hộ, những tổn thương này thường được gọi là tổn thương tiền ung. Tuy nhiên, chúng thường lành tính, chỉ có một số ít phát triển thành ung thư âm hộ.
– Nhiễm virus gây u nhú, chủ yếu là HPV type 6,11. Loại virus này lây qua đường tình dục và là yếu tố có nguy cơ của một số bệnh như ung thư âm hộ, ung thư cổ tử cung. Nguy cơ này thường gặp ở những người có đời sống tình dục không lành mạnh.
– Hút thuốc lá, đây cũng là nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của nhiều căn bệnh ác tính khác như ung thư phổi, ung thư vòm họng…
– Hệ miễn dịch suy giảm.
IV – Những đối tượng dễ bị ung thư âm hộ
Mọi phụ nữ đều có nguy cơ mắc phải ung thư âm hộ. Tuy nhiên, dưới đây là một số đối tượng dễ mắc phải căn bệnh này hơn:
– Người bị nhiễm HIV, khiến cơ thể suy giảm hệ miễn dịch nghiêm trọng, làm cho tác nhân gây ung thư âm hộ dễ dàng xâm nhập, tấn công cơ thể.
– Phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh tân sinh biểu mô âm hộ.
– Phụ nữ đã từng cắt bỏ tử cung đối với các khối u lành tính, không phải ung thư.
Phụ nữ nhiễm HPV có nguy cơ cao bị ung thư âm hộ.
– Hầu hết người được chẩn đoán mắc ung thư âm hộ đều trên 50 tuổi. Chỉ có một tỷ lệ nhỏ xảy ra ở những người dưới 40 tuổi.
– Người bị nhiễm virus HPV cũng có nguy cơ mắc ung thư âm hộ cao hơn bình thường.
– Người mắc bệnh Lichen phẳng khiến cho da thay đổi và mỏng đi, ngứa ngày.
– Đã từng mắc bệnh ung thư trước đó như bị viêm lộ tuyến nội mạc âm hộ cũng có thể có nguy cơ cao mắc ung thư âm hộ sau này.
V – Những dấu hiệu của ung thư âm hộ
Khi người bệnh bị ung thư âm hộ có thể gặp phải một số triệu chứng như:
– Âm hộ xuất hiện các nốt mụn, u cục hoặc vết loét không lành.
– Cảm giác ngứa ngáy khó chịu ở âm hộ kéo dài không khỏi.
– Màu da của âm hộ thay đổi màu sắc bất thường.
Âm hộ đau nhức khó chịu.
– Tiết dịch âm đạo bất thường, có mùi hôi khó chịu, thậm chí có thể lẫn cả máu. Đây cũng là dấu hiệu nhận biết ung thư âm hộ.
– Chảy máu vùng âm đạo không rõ nguyên nhân hoặc không phải trong chu kỳ kinh nguyệt.
– Vùng chậu bị đau tức khó chịu hoặc đau vùng bụng dưới rốn. Những cơn đau này có thể xảy ra liên tục hoặc đau từng cơn khiến cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi.
– Đi tiểu gặp khó khăn và có cảm giác đau rát. Một số trường hợp còn bị tiểu ra máu.
Khi nhận thấy những dấu hiệu này bạn không nên chủ quan mà cần nhanh chóng tới các cơ sở y tế để thăm khám và tìm được biện pháp điều trị thích hợp. Bởi nếu không ngăn cản sự phát triển ung thư âm hộ sẽ gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe.
VI – Cách chẩn đoán ung thư âm hộ
Nhằm kiểm tra xem người bệnh có mắc ung thư âm hộ không, bác sĩ sẽ chỉ định một số cách chẩn đoán bệnh như sau:
Xét nghiệm sinh thiết để chẩn đoán ung thư âm hộ.
– Khám sức khỏe và hỏi tiền sử bệnh: Đây là thông lệ tiêu chuẩn để bác sĩ có thể kiểm tra vùng chậu, vùng háng bao gồm cả bộ phận sinh dục. Bác sĩ cũng có thể khám bên trong cùng lúc để kiểm tra tử cung, âm đạo của bạn.
– Kiểm tra vùng chậu: Phương pháp này được thực hiện bằng cách quan sát, bác sĩ có thể phát hiện tình trạng ung thư lan rộng sang vùng hậu môn.
-Soi cổ tử cung: Bác sĩ sẽ sử dụng một dụng cụ phóng đại gọi là máy soi cổ tử cung để kiểm tra chi tiết âm hộ và âm đạo của bạn. Máy soi cổ tử cung không đi vào âm đạo của bạn, bác sĩ có thể nhìn qua nó từ bên ngoài.
-Sinh thiết: Để tầm soát ung thư âm hộ âm đạo bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện phương pháp sinh thiết. Sinh thiết là cách lấy một mẫu mô tế bào nhỏ của âm hộ để kiểm tra dưới kính hiển vi nhằm xem các tế bào đó có phải là ung thư hay không. Sau khi thực hiện, lấy tế bào âm hộ bác sĩ có thể khâu vài mũi ở khu vực lấy sinh thiết và có thể bị đau nhức, chảy máu nhẹ trong vài ngày sau đó. Kết quả thường có sau 7 đến 10 ngày.
-Một số chẩn đoán khác: Hình ảnh ngực hoặc bụng cũng có thể quét nhằm kiểm tra các dấu hiệu ung thư trong các hạch bạch huyết hoặc cơ quan khác. Từ đó, giúp bác sĩ xác định được ung thư tế bào đã lan đến khu vực đó hay chưa.
VII – Cách điều trị ung thư âm hộ
Để có được phương pháp điều trị phù hợp, an toàn, hiệu quả cần phải căn cứ vào giai đoạn phát triển của bệnh. Đồng thời, cần phải phụ thuộc vào sức khỏe cũng như mong muốn của người bệnh.
Dưới đây là một số cách điều trị ung thư âm hộ phổ biến:
1. Phẫu thuật loại bỏ ung thư âm hộ
Bác sĩ có thể chỉ định một trong 2 loại phẫu thuật khi trị ung thư âm hộ:
Trị ung thư âm hộ bằng phương pháp phẫu thuật.
– Mổ cắt u và 1 phần mô khỏe mạnh: Phương pháp này còn được gọi là cắt bỏ triệt để hoặc cắt bỏ phần cục bộ ung thư. Nguyên nhân phải loại bỏ một phần mô khỏe mạnh xung quanh vùng u là nhằm đảm bảo loại bỏ sạch sẽ các tế bào ung thư.
– Phẫu thuật rộng hơn: Cách điều trị có thể cắt bỏ hẳn một phần hoặc toàn bộ âm hộ gồm cả môi trên và môi dưới. Biện pháp này được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp ca ung thư đã lan rộng. Người bệnh có thể kết hợp hóa trị, xạ trị để làm giảm kích thước khối u trước khi thực hiện phẫu thuật và giảm diện tích mô phải cắt bỏ về sau.
– Biện pháp loại bỏ khối u này có thể để lại nhiều rủi ro, biến chứng như: Nhiễm trùng vùng hậu phẫu và việc chữa lành xung quanh vết mổ. Bên cạnh đó, phẫu thuật âm hộ còn có thể ảnh hưởng tới cảm giác của người bệnh. Cụ thể, phụ nữ sau này sẽ cảm thấy tế hoặc khó đạt được cực khoái khi quan hệ tình dục.
2. Xạ trị
Xạ trị là phương pháp điều trị phổ biến đối với ung thư âm hộ. Bác sĩ sẽ sử dụng tia X năng lượng cao hay các hạt khác để tiêu diệt tế bào ung thư. Xạ trị có thể được áp dụng trước phẫu thuật nhằm thu nhỏ kích thước khối u hoặc sau phẫu thuật để tiêu diệt bất cứ tế bào ung thư nào còn sót lại trong hạch bạch huyết.
Khi thực hiện xạ trị có thể gây nên một số tác dụng phụ như: mệt mỏi, các phản ứng da khác nhau từ nhẹ đến nặng, đau bụng, đi phân lỏng, mô âm đạo bị tổn thương, thu hẹp âm đạo… Các tác dụng phụ này thường biến mất sau khi kết thúc quá trình điều trị. Tuy nhiên, âm đạo của người bệnh có thể bị giảm độ co giãn, thu hẹp đến mức khó quan hệ tình dục.
3. Hóa trị
Đây là phương pháp sử dụng thuốc chống ung thư để tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị có thể sử dụng thuốc diệt ung thư lưu thông trong dòng máu khắp cơ thể người bệnh. Mục đích loại bỏ các tế bào đang trong quá trình phân tách thành 2 tế bào mới, ngăn chặn tế bào ung thư phát triển. Hoặc thuốc diệt ung thư được dùng tại chỗ qua việc bôi trực tiếp hay giữ trong bộ phận cơ thể.
Hầu hết các tác dụng phụ của phương pháp điều trị này thường sẽ mất dần sau khi quá trình điều trị kết thúc. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp, hóa tị liệu có thể gây nên những thay đổi lâu dài trong cơ thể hàng tháng hoặc năm như: Rụng tóc, thiếu máu, làn da sạm đi, hệ tiêu hóa ảnh hưởng…Cũng có nhiều người cảm thấy mệt mỏi hơn bình thường trong một thời gian dài sau khi hóa trị.
Sau khi hoàn thành việc điều trị, bệnh nhân cần tái khám định kỳ để phát hiện khả năng tái phát. Thông thường, người bệnh được khuyến cáo nên đi thăm khám từ 2-4 lần/năm trong vòng 2 năm đầu khi sau khi hoàn thành quá trình điều trị ung thư âm hộ.
VIII – Phòng ngừa ung thư âm hộ thế nào?
Việc tìm cách phòng ngừa ung thư âm hộ vô cùng quan trọng chị em không nên bỏ qua. Để hạn chế nguy cơ mắc phải bệnh này bạn có thể tham khảo và áp dụng một số biện pháp dưới đây:
– Phụ nữ nên tiêm ngừa vắc xin dự phòng HPV, đây được xem là phương pháp ngừa ung thư âm hộ hiệu quả. Tiêm vắc xin giúp cơ thể tạo nên những kháng khể có thể tạo ra những kháng thể ngăn chặn sự xâm nhập và gây hại của các chủng HPV nguy hiểm.
– Kiểm tra sức khỏe định kỳ cũng là cách giúp bản thân kiểm soát được tình trạng sức khỏe. Khi thăm khám bạn sẽ chủ động tiếp nhận sự tư vấn, chăm sóc, điều trị của các bác sĩ trong giai đoạn tiền ung thư, tránh bị ung thư âm hộ giai đoạn cuối. Bạn nên thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng 1 lần.
Tiêm phòng vắc xin HPV là cách phòng ngừa ung thư âm hộ.
– Ngoài những cách trên bạn cũng cần sinh hoạt tình dục lành mạnh. Bởi virus HPV là nguyên nhân dẫn đến ung thư âm hộ và tình dục là con đường lây nhiễm phổ biến. Do đó, trong khi quan hệ bạn nên áp dụng các biện pháp lành mạnh như: Duy trì mối quan hệ 1 vợ 1 chồng, chung thủy, không quan hệ với đối tượng không biết rõ tình trạng sức khỏe, sử dụng các biện pháp an toàn như bao cao su…
– Loại bỏ ngay những thói quen xấu trong cuộc sống như uống rượu bia, hút thuốc lá… Bởi chúng gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe hệ miễn dịch. Chúng khiến cơ thể không có khả năng chống lại sự xâm nhập và tấn công của các tác nhân gây ung thư. Thay vào đó, bạn hãy xây dựng cho mình một lối sống lành mạnh.
– Luôn giữ gìn vùng kín sạch sẽ, mặc quần lót thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt.
– Ngay khi có dấu hiệu bất thường nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ, bởi đây có thể là dấu hiệu ung thư di căn tiền đình âm hộ để có biện pháp điều trị kịp thời.
Ung thư âm hộ hiếm gặp và thường xuất hiện ở những phụ nữ lớn tuổi, nhưng đây là bệnh lý không hiển thị rõ ràng về triệu chứng ban đầu. Nếu không phát hiện kịp thời, chữa trị có thể di căn sang các bộ phận khác và đe dọa tới tính mạng. Mong rằng, thông qua bài bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh để bảo vệ sức khỏe bản thân. Nếu bạn còn bất cứ câu hỏi nào cần được tư vấn thêm vui lòng liên hệ ngay với dược sĩ của chúng tôi qua tổng đài 1800.1125 (miễn cước phí).
Tham khảo thêm:
Dược sĩ Nguyễn Thị Thu Tác giả: Dương Thị Thanh